Antwerpen klimaatneutraal in 2050?

De Duurzaamheidskaart in de praktijk

Al ruim 210.000 Antwerpenaren bekeken de potentie van hun dak: wat is het rendement van zonnepanelen? En hoe goed isoleert hun dak nu eigenlijk? Al ruim 4 jaar lang draait de Duurzaamheidskaart in de Belgische stad onder de naam “Zoom in op uw dak”. En nu breidt Antwerpen de tool uit met de Duurzaamheidskaart PRO voor beleidsmedewerkers en projectontwikkelaars.

De Duurzaamheidskaart van Stad Antwerpen trekt na de lancering in 2016 nog altijd zo’n 1.000 bezoekers per maand. “Mensen zijn echt geïnteresseerd in de materie,” stelt Filip Haes, Consulent energie publiekswerking bij Stad Antwerpen. “Is er warmteverlies op mijn dak? En hoe interessant zijn zonnepanelen of een groen dak voor mij? De kaart werkt erg praktisch en is simpel te lezen. Zo kunnen we zelf wijzingen aanbrengen wanneer de tarieven van elektriciteit veranderen bijvoorbeeld. We voorzien inwoners van een geheel volledig advies en hopen zo aan te sporen tot duurzame keuzes.”

Klimaatneutraal in 2050
En dat is ontzettend belangrijk voor het klimaatplan, want de stad stelt veelbelovende doelstellingen. “In 2030 willen we 50% tot 55% minder CO2 uitstoten ten opzichte van 2018,” vertelt Filip. “Antwerpen is aangesloten bij het Burgemeestersconvenant, waarin verschillende steden uit Europa zich extra inspannen voor duurzame energiebronnen. Daarin stellen we nog iets ambitieuzere doelstellingen dan in de reguliere klimaatplannen. Stad Antwerpen klimaatneutraal tegen 2050, dat is het doel.”

Zonnepanelen of vetplantjes op het dak?
En om dat doel te bereiken zijn enthousiaste inwoners nodig. “Daarom hebben we samen met MapGear de Duurzaamheidskaart gerealiseerd. Zo kunnen inwoners heel makkelijk zien wat de potentie is van hun dak. Wat gaan PV-panelen opbrengen? En wanneer is die investering weer terugverdiend?”
Middels een zogenaamde thermofoto van de stad toont de kaart via welke daken van gebouwen warmte vrijkomt Dat vertelt huizeneigenaren meteen of hun dak wel voldoende geïsoleerd is. Ook berekent de kaart middels de stand van de zon en de dakhelling de geschiktheid voor een groen dak. Bijvoorbeeld door beplanting met een sedumdak (vetplanten). Bijkomend voordeel van een groen dak: hierdoor raken zonnepanelen minder snel oververhit en leveren ze jaarlijks meer energie.

Data voor beleidsmedewerkers
“Na huishoudens willen we nu ook grotere gebouwen betrekken. Zoals appartementencomplexen, kantoren en scholen. Projectontwikkelaars en beleidsmedewerkers willen in één oogopslag tonen hoe groot het potentieel is in bepaalde gebieden of woonwijken. Nu moeten we apart het potentieel van elk dak afzonderlijk berekenen, dat is een hoop werk en kost verschillende mensen tijd. In de Duurzaamheidskaart PRO zien we dit straks met één muisklik.”

Naar 400 megawatt vermogen
Daarnaast kunnen medewerkers van Stad Antwerpen dankzij de detectie-functie zien hoeveel zonnepanelen al zijn geplaatst in een gebied. Filip: “Nu leveren we circa 66 megawatt aan vermogen vanuit ongeveer 160.000 PV-panelen, verdeeld over de verschillende installaties op woningen, magazijnen en kantoren. De doelstelling is de opbrengst naar 400 megawatt te brengen, met 886.000 panelen in 2030. De tool biedt daarbij fantastisch inzicht.” Zo toont de Duurzaamheidskaart Pro gemakkelijk alle grote daken met de juiste zonligging, dankzij de ingebouwde selectiefunctie.

In de toekomst ook windturbines?
En nog altijd komen vanuit Vlaanderen de nodige nieuwe initiatieven voor alternatieve energiebronnen. Zo doen we gezamenlijk marktonderzoek naar de toepassing van micro-windturbines op gebouwen. “Hoe hoger een gebouw, hoe beter de windsnelheid,” verklaart Filip. “Een windkaart kan nuttig inzicht geven in het rendement van kleine windturbines op daken of aan gebouwen.” Voorlopig is dat nog toekomstmuziek, maar de innovatie-radartjes draaien al op volle toeren. “We kijken voor nu eerst naar welke aanbieders van microwindturbines er zijn en welke data beschikbaar is.”

Samenwerking met MapGear
Een innovatief partnerschap, dat vanuit beide kanten wordt gekoesterd. “In het begin waren de specificaties van de kaart wat zoeken. Maar inmiddels werken we al jaren erg positief samen met MapGear. Via een Europese aanbesteding in 2014 zochten we ook buiten de landsgrenzen naar een goed softwarebureau. MapGear kwam daar het beste uit, als partij met nieuwe toepassingen op het gebied van duurzaamheid en kaarten. Ze zijn ontzettend veranderingsgericht ingesteld. De tool die wij zochten bestond toen nog niet en hebben we samen met MapGear ontwikkeld,” concludeert Filip.

Benieuwd hoe de Duurzaamheidskaart Pro eruitziet? In dit filmpje geven we een korte demonstratie van alle toepassingen: https://duurzaamheidskaart.nl/duurzaamheidskaartpro/